21 Ağustos 2010 Cumartesi

Rüyada mıyım?

Bunu lisedeyken tartıştığımızı hatırlıyorum, hatta o zaman çok mantıklı bulduğum bir cevap da verilmişti, fakat şimdi o cevabı hatırlayamadım; rüyada olup olmadığımızı anlayabilir miyiz?

Geçenlerde gene bu konu açılınca, mantıklı görünen bir cavap geldi : "Rüyalarda bütünlük yoktur, eğer bir sonraki rüyamızda önceki kaldığımız yerden devam ediyor olsaydık, o zaman gerçekten rüyada olup olmadığımızı ayırdedemezdik."

Bu başta mantıklı görünmüştü ama sonradan tereddütlerim oldu. Şunu farkettim, bu yöntem bize her zaman sorguladığımız ortamın gerçek olduğunu söylüyor. Yani bunu rüyamızda sorabilseydik, bize onun gerçek olduğunu söyleyecekti.

İçiçe rüyaların olduğunu düşünelim.
İki önemli açığımız var:
1- Bulunduğumuz seviyenin bir üstü hakkında bilgimiz olmuyor.
2- Her zaman içinde bulunduğumuz seviye bütünlük sağlıyor.

3 seviye için : ya rüyamızda rüya görüyor olalım veya yaşadığımız hayat aslında bir rüya olsun. İki durum için de rüyadayız ve arasıra rüyalar görüyoruz. Bu durumda yukardaki 2 durum:

1- Bir üst gerçekliğin varlığını bilmiyoruz ( "aslında ölünce uyanacağımız" durumunu görmezden geliyorum ). Zaten bir üst gerçeklik durumunun varlığını öğrenebilsek sorun kalmaz rüyada olduğumuz kesinleşir.

2- Bütünülüğü kontrol ettiğimiz yer kendi içinde bütünlüğü sağlıyor ama bizim soruya doğru cevap alabilmemiz için aynı seviyede baska bir parcayla karşılaştırmamız gerekiyor. Yani dün gördümüz rüyayla bugun gördüğümüz arasında bir bütünlük olmaması bize onların rüya olduğunu söylediğine göre içinde bulunduğum seviyede bu kontrolu yapamam. Çünkü bu kontroller bir üst seviyede yapılabilir. İçinde bulunduğum gerçeklik içinse bütünlük bozulmayacak çünkü o tek bir parça ve kendi içinde tutarlı, asıl sonraki parca ile ilişkisi bizim için önemli olacak.

Yani yukardaki yöntem bize sürekli "içinde bulunduğun gerçeklik gerçek" diyor. Bu da güvenilir bir cevap değil. Yani biz ölüp tekrar dünyaya gelsek ve yaşadığımız hayatlar arasında bütünlük olmazsa, aslında bu yaşadığımız hayatın bir rüya olduğunu düşünebiliriz. Ama bu bütünlük kontrolu, içinde bulunduğumuz gerçeklikten yapılamıyor.